FAJNY FILM

19 / 05 / 2023

Nie jestem profesjonalnym krytykiem filmowym i nie mam takich aspiracji, ale faktem jest, że z racji wykonywanej przeze mnie pracy mam z kinem sporo wspólnego, a filmy wypełniają znaczną część także mojego prywatnego życia.

Tytuł, którym chciałabym zapoczątkować ten cykl nie jest co prawda kinową nowością, ale właśnie wyszedł w polskiej wersji na DVD, więc uznałam to za idealną okazję, by o nim przypomnieć. To on bowiem wywarł na mnie w ostatnim czasie największe wrażenie. Mowa o najnowszej produkcji Todda Fielda, czyli Tár z 2022 roku.

source & copyright: Focus Features

Tár to historia utalentowanej dyrygentki i kompozytorki, Lydii Tár, którą poznajemy w szczytowym momencie jej zawodowej kariery. Dyryguje największymi orkiestrami na świecie, przygotowuje się wraz z Filharmonikami Berlińskimi do długo wyczekiwanej premiery V Symfonii Mahlera pod jej batutą, a równocześnie wydaje książkę i współprowadzi program mentorski dla młodych dyrygentek. Wraz z żoną wychowuje córkę, podróżuje po świecie, udziela wywiadów, komponuje. Jest kobietą spełnioną. Jej życie zaczyna się jednak komplikować, kiedy Lydia zostaje oskarżona o niewłaściwe zachowanie. Majaczący na horyzoncie obyczajowy skandal z nią w roli głównej wstrząsa w posadach całym jej światem.

Mimo bezdyskusyjnej erudycji Lydii, roztaczanego wokół niej nimbu ponadprzeciętnie utalentowanej artystki, podziwu dla jej wiedzy i umiejętności, ciężko ją polubić. Im bliżej ją poznajemy, tym bardziej dostrzegamy bowiem, jak bezwzględnie potrafi wykorzystywać swoją pozycję społeczną, by osiągnąć zamierzone cele, z jaką łatwością poświęca marzenia i ambicje ludzi z jej otoczenia, by dostać to, czego pragnie, jak nieistotne są dla niej opinie i emocje nierównych jej statusowi osób. Paradoksalnie jednak, im silniejszą antypatię zaczynamy odczuwać do głównej bohaterki, tym bardziej zaczynamy wciągać się w samą historię i tym bardziej się nam ona podoba.

Lydia oczami Todda Fielda to postać z krwi i kości, obdarzona taką samą ilością zalet, co słabości i wad, a jej imponujący status społeczny zdaje się nie mieć tutaj większego znaczenia. Jest w tej swoistej odysei upadku bardzo ludzka, bo omylna, pełna wątpliwości i sprzeczności. Todd Field nie moralizuje i nie ocenia wprost jej postępowania. Nie daje nam też gotowej recepty na osąd i odniesienie do jej poczynań, poniesionych sukcesów i porażek. Reżyser w nieśpieszny i bardzo skrupulatny sposób dokonuje swoistej wiwisekcji bohaterki, pokazując jej życie z kilku, często przeciwstawnych, perspektyw. Prowadzi nas krok po kroku przez meandry jej pełnej sprzeczności osobowości, pilnie skrywane tajemnice z przeszłości oraz prywatne zawirowania, które, niczym trup z szafy, wracają nieoczekiwanie w najmniej odpowiednim momencie. Wreszcie, reżyser stawia otwarte pytania, na które nie tylko nie udziela odpowiedzi, ale też nie oczekuje ich od nas. 

source & copyright: Focus Features

Konstrukcja scenariusza to kawał dobrej, koronkowej roboty. Todd Field zarysowuje najdrobniejsze szczegóły z życia fikcyjnej bohaterki, robiąc to z taką skrupulatnością i dbałością o detale, że film zdaje się być połączeniem pierwszorzędnej ekranizacji biografii, opartego na faktach, rasowego thrillera z elementami psychodelicznej grozy oraz najlepszych tradycji kina psychologicznego. Wszystko to w wyjątkowo wysmakowanej oprawie wizualnej, czyli oszczędnych w formie, jakże klimatycznych i eleganckich zdjęć Floriana Hoffmeistera oraz aktorskiej, na czele z rolą Lydii, brawurowo zagraną przez Cate Blanchett.

Tár nie jest oczywiście filmem pozbawionym wad, ale jako że nie jest to profesjonalna recenzja filmowa, zwalniam się z obowiązku ich punktowania i po prostu polecam Waszej uwadze tę wielowymiarową opowieść, która w historii jednej kobiety porusza szereg wyjątkowo aktualnych problemów społecznych, inteligentnie je komentując, ale nie stawiając jednoznacznych tez i interpretacji. Czy obejrzycie i czy odbierzecie ten film tak samo, jak ja, to już Wasza sprawa. Zdecydowanie jednak warto poświęcić mu chwilę swojego czasu i samemu wyrobić sobie o nim zdanie, gdyż jest to rasowe kino z najwyższej półki, które wypada znać.

source & copyright: Focus Features

Tytuł: TÁR

Reżyseria: Todd Field

Scenariusz: Todd Field

Zdjęcia: Florian Hoffmeister

Muzyka: Hildur Guðnadóttir

Obsada: Cate Blanchet, Nina Hoss,

Noémie Merlant, Sophie Kauer

Kraj produkcji: USA

Rok produkcji: 2022

* * *

___________________________________

Artykuł nie powstał przy czyjejkolwiek współpracy

i nie zawiera lokowania produktu.

Jeśli kogoś lub coś nim promuję, to robię to z własnej, nieprzymuszonej woli.

Zdjęcia pochodzą ze strony Focus Features poświęconej filmowi. Wszelkie prawa zastrzeżone.